Ông Putin kêu gọi châu Âu chấm dứt tưởng tượng những mối đe dọa từ phía Nga

Ông đã đến đây để khai mạc cuộc triển lãm được tổ chức nhân dịp lễ kỷ niệm 300 năm ngày Pháp và Nga chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao. Trong lịch sử mối quan hệ Pháp-Nga đã có những giai đoạn khác nhau cả tốt và xấu. Ông đánh giá như thế nào tình trạng hiện nay của mối quan hệ Pháp-Nga?

Vladimir Putin: Trên thực tế, Tổng thống Macron đã mời tôi đến Pháp để tham dự lễ khai mạc cuộc triển lãm. Nhưng tôi phải nói ngay rằng, mối quan hệ giữa Nga và Pháp là lâu dài hơn và có gốc rễ sâu xa hơn nhiều. Chúng tôi đã mấy lần nhắc đến điều đó trong cuộc nói chuyện với ngài Tổng thống.

Ông vừa nhắc đến cuộc gặp gần đây với ông Macron. Ông đã chờ đợi những điều gì ở cuộc gặp đầu tiên? Ông đã nói rằng, trước hết nên vượt qua giai đoạn thiếu tin cậy lẫn nhau. Liệu hai bên đã vượt qua giai đoạn này?

Vladimir Putin: Trong bất kỳ cuộc gặp, trong bất kỳ cuộc tiếp xúc, trong tất cả các cuộc gặp cấp cao, đặc biệt nếu đây là cuộc gặp đầu tiên, cuộc tiếp xúc đầu tiên, luôn có những kỳ vọng. Nếu không có kỳ vọng thì không nên tổ chức những cuộc gặp như vậy. Tất nhiên, lần này cũng đã có những kỳ vọng. Trước hết tôi muốn trực tiếp nhìn thấy, nghe thấy quan điểm của tân Tổng thống Cộng hòa Pháp về các vấn đề quan trọng nhất trong chương trình nghị sự quốc tế, về quá trình phát triển quan hệ song phương.

Có vẻ như việc thực hiện các thỏa thuận Minsk về Ukraina đã lâm vào chỗ bế tắc. Liệu ông và Tổng thống Macron có thể đạt được tiến bộ trên con đường giải quyết cuộc xung đột này?

Vladimir Putin: Trong bất kỳ cuộc xung đột, trong đó có cuộc xung đột ở phía Đông Ukraina, tiến bộ chỉ có thể đạt được nhờ nỗ lực của các bên xung đột. Cuộc xung đột ở phía Đông Nam Ukraina là một cuộc xung đột nội bộ, trước hết đó là vấn đề của Ukraina. Cuộc xung đột đã bùng nổ sau cuộc đảo chính phi pháp có sử dụng bạo lực tại Kiev vào năm 2014. Đây là gốc rễ của mọi vấn đề. Điều quan trọng nhất cần phải làm là để tất cả các bên tham gia xung đột tìm ra sức mạnh để đạt được thỏa hiệp, và trên hết, tôi tin chắc, "quả bóng" đang ở phía chính quyền Kiev. Chính họ phải đảm bảo việc thực hiện các thỏa thuận Minsk.

Hãy gác Đông Âu qua một bên và nói về khu vực Trung Đông, đặc biệt về Syria. Sau sự can thiệp quân sự của ông vào tháng 9 năm 2015, hiện nay, theo ý kiến ​​của ông, có những giải pháp chủ yếu nào để đưa đất nước này ra khỏi tình trạng chiến tranh kéo dài nhiều năm?

Vladimir Putin: Trước hết tôi muốn lưu ý đến cách tiếp cận mang tính xây dựng của Thổ Nhĩ Kỳ và Iran, hai quốc gia này cùng với chúng tôi đã áp đặt lệnh ngừng bắn, và, tất nhiên, có cả nỗ lực của chính phủ Syria. Tất nhiên, kết quả này không thể đạt được nếu không có sự tham gia của cái gọi là phe đối lập vũ trang Syria. Đây là bước đi đầu tiên rất quan trọng hướng tới hòa bình.

Bước đi thứ hai không kém quan trọng là thỏa thuận về việc thành lập các khu vực giảm thiểu leo thang. Bây giờ có bốn khu vực như vậy. Chúng tôi cho rằng, đây là một bước vô cùng quan trọng trên con đường tiến tới hòa bình, nếu tôi có thể nói như vậy, bởi vì nếu không chấm dứt cảnh đổ máu thì không thể nói về tiến trình chính trị.

Tôi rất không muốn để (tôi sẽ nói một điều rất quan trọng) các khu vực đó trở thành nguyên mẫu của sự phân chia lãnh thổ Syria trong tương lai, ngược lại, tôi hy vọng rằng, các khu vực giảm thiểu leo thang, nếu hoà bình sẽ được lập lại tại đó, và những người có mặt ở đó và kiểm soát tình hình sẽ tương tác với các nhà chức trách trong chính quyền Syria. Bằng cách này có thể và cần phải thiết lập sự tương tác và hợp tác dù  với những hình thức sơ đẳng.

Trên thực tế, hiện có những bất đồng giữa Nga và các bên khác trong vấn đề Syria. Trước hết ở đây nói về số phận của Bashar al-Assad, mà các nước phương Tây cáo buộc Assad đã sử dụng vũ khí hóa học chống lại người dân của nước mình.

Thưa Tổng thống, ông nghĩ gì về tương lai chính trị của Syria không có Bashar al-Assad?

Vladimir Putin: Nói chung, tôi không xem xét bản thân mình là người có quyền quyết định tương lai chính trị của đất nước này, có hoặc không có ông Assad — vấn đề này cần do nhân dân Syria quyết định. Không ai có quyền chiếm đoạt những đặc quyền thuộc người dân của những quốc gia khác nhau. Đây là điều trên hết tôi muốn nhấn mạnh.

Ông muốn hỏi gì thêm?

Có. Ông nói rằng không phải ông đưa ra quyết định. Điều đó có nghĩa có khả năng một tương lai không với ông ta?

Vladimir Putin: Tôi lặp lại, điều này phải được nhân dân Syria xác định. Ông vừa nhắc đến những cáo buộc chính phủ Assad đã sử dụng vũ khí hóa học. Sau khi xảy ra sự kiện có liên quan đến vũ khí hóa học, chúng tôi đã lập tức đề nghị các đối tác Mỹ và tất cả những ai thấy cần thiết tổ chức cuộc thanh tra sân bay nơi máy bay được cho là mang vũ khí hóa học đã cất cánh. Nếu vũ khí hóa học đã được các quan chức quân sự của Tổng thống Assad sử dụng, tại sân bay này chắc chắn sẽ để lại dấu vết, các phương tiện tầm soát hiện đại sẽ phát hiện một cách chính xác. Đó là điều không thể tránh khỏi. Cả trong các máy bay cũng như trên sân bay sẽ có. Nhưng tất cả đã từ chối thực hiện cuộc kiểm tra.

Chúng tôi đề nghị tổ chức thanh tra khu vực được cho là bị vũ khí hóa học tấn công. Nhưng ở đó họ cũng từ chối tiến hành kiểm tra với lý do là rất nguy hiểm. Thế nào là nguy hiểm nếu như vụ không kích được khẳng định đã nhằm vào thường dân và phần lành mạnh của phe đối lập có vũ trang? Theo nhận định của tôi, vụ việc đã được thực hiện với một mục đích duy nhất — biện minh cho sự cần thiết áp đặt những biện pháp tác động bổ sung lên ông Assad, kể cả mang tính chất quân sự. Tất cả là vậy. Không tồn tại bất kỳ bằng chứng nào việc ông Assad đã sử dụng vũ khí hóa học.

Sau khi ông Donald Trump được bầu ở Mỹ, nhiều người hy vọng về một giai đoạn mới trong quan hệ Nga-Mỹ. Nhưng dường như mối quan hệ này đã không đánh dấu sự khởi đầu mới. Bây giờ là tôi trích dẫn: "Tồn tại mối đe dọa từ Nga", — đó là phát ngôn tại hội nghị thượng đỉnh NATO cuối tuần trước.

 

Ông có thất vọng với thái độ như vậy từ phía Hoa Kỳ?

Vladimir Putin: Không. Chúng tôi cũng không mong đợi điều gì, không có gì đặc biệt. Tổng thống Hoa Kỳ duy trì chính sách truyền thống của nước Mỹ. Tất nhiên, chúng tôi có nghe thấy những ý định của ông Trump trong chiến dịch tranh cử, người giờ đây đã được bầu và trở thành tổng thống Mỹ, về mong muốn của ông ấy bình thường hóa quan hệ Nga-Mỹ. Ông ấy từng nói rằng quan hệ "tồi tệ hơn bao giờ hết," chúng tôi nhớ rõ. Nhưng chúng tôi cũng hiểu và nhìn thấy thực tế tình hình chính trị tại nước Mỹ hiện nay, khi những người thất bại tranh cử không muốn chấp nhận sự thật, tôi lấy làm tiếc là con bài chống Nga đang được tích cực khai thác hơn hết trong cuộc chiến chính trị nội bộ dưới những lý do giả tạo.

Trong một thế giới lý tưởng thì ông sẽ mong chờ điều gì từ Mỹ để cải thiện quan hệ giữa Nga-Mỹ?

Vladimir Putin: Thế giới lý tưởng không tồn tại và không có cách giả định trong chính trị.

Nếu nói về NATO, về các nước láng giềng của Nga đang muốn đảm bảo nền an ninh thông qua NATO. Đối với ông liệu đó có là dấu hiệu mất lòng tin, thái độ khiêu khích gây tai tiếng?

Vladimir Putin: Đối với chúng tôi điều đó là dấu hiệu cho thấy các đối tác của chúng tôi ở châu Âu cũng như Mỹ, tôi xin lỗi, đang thực hiện chính sách thiển cận, họ không nhìn trước một bước, không có thói quen như vậy, thói quen ấy đã biến mất khỏi các đối tác phương Tây của chúng tôi.

Khi Liên Xô chấm dứt sự tồn tại, các chính trị gia phương Tây lúc đó đã nói với chúng tôi là điều đó không được ghi lại trên giấy, nhưng chính xác người ta đã nói NATO sẽ không mở rộng về phía đông. Một số chính trị gia Đức khi ấy thâm chí còn đề xuất thành lập hệ thống an ninh mới ở châu Âu với sự tham gia của Mỹ và cả Nga nữa. Nếu điều này được thực hiện thì đã không có những vấn đề mà chúng ta đối mặt trong những năm gần đây, cụ thể là sự mở rộng của NATO về phía đông tới biên giới chúng tôi; sự thúc đẩy các hạ tầng quân sự về phía biên giới chúng tôi; có lẽ đã không có việc Mỹ đơn phương rút khỏi Hiệp ước Phòng thủ tên lửa, Hiệp ước vốn là hòn đá tảng quan trọng cho nền an ninh hiện nay và trong tương lai; có lẽ đã không có việc xây dựng các yếu tố phòng thủ tên lửa ở châu Âu — tại Ba Lan, Romania, điều tất nhiên đe dọa lực lượng hạt nhân chiến lược của chúng tôi và vi phạm sự cân bằng chiến lược, cực kỳ nguy hiểm đối với nền an ninh quốc tế. Có thể tất cả những điều này đã không xảy ra, nhưng chúng đã xảy ra và không thể đảo ngược, không thể quay lại cuốn phim lịch sử, đó không phải là bộ phim truyện. Phải xuất phát từ thực tế hiện có.

Tôi muốn đặt câu hỏi về năm 2018. Đó là năm bầu cử ở Nga, bầu cử tổng thống, bầu cử quốc hội lập pháp. Ông có thể cho chúng tôi biết ông có ý định trở thành ứng cử viên không, hay là phe đối lập có thể trong chiến dịch tranh cử lần này, đề xuất ứng cử viên một cách dân chủ?

Vladimir Putin: Ông biết là tất cả các cuộc bầu cử gần đây nhất của chúng tôi được tổ chức với sự tuân thủ Hiến pháp Nga, tuân thủ nghiêm ngặt. Và tôi sẽ làm tất cả để đảm bảo rằng các hoạt động bầu cử năm 2018 diễn ra, tôi nhắc lại một lần nữa, theo đúng pháp luật và Hiến pháp. Tất cả những ai có quyền, những ai tiến hành các thủ tục phù hợp luật pháp, tất nhiên, có thể và sẽ tham gia nếu họ có nguyện vọng, trong bầu cử ở mọi cấp — vào các cơ quan lập pháp, Quốc hội cũng như bầu cử tổng thống.

Còn về các ứng cử viên, còn quá sớm để nói tới điều này.