Cuộc điều tra về các vụ đánh bom ở Colombo và các khu vực khác của đất nước vẫn tiếp tục, hơn 20 nghi phạm bị bắt giữ. Các nhà phân tích chính trị đưa ra những giả thuyết đầu tiên về nguyên nhân và kẻ tổ chức các vụ tấn công, cũng như về hậu quả có thể xảy ra.
Trong cuộc trao đổi với Sputnik, chuyên gia Nga Alexei Kupriyanov từ Viện Kinh tế Thế giới và Quan hệ Quốc tế của Viện Hàn lâm Khoa học Nga, nhận xét rằng, có chú ý đến tình hình tôn giáo và sắc tộc không hề đơn giản ở Sri Lanka, có thể đưa ra nhiều giả thuyết khác nhau.
“Về mặt lý thuyết, ở Sri Lanka có một số thế lực có thể thực hiện những cuộc tấn công khủng bố như vậy. Mỗi cộng đồng tôn giáo trên đảo, ngoại trừ Kitô hữu, có các nhóm cực đoan riêng. Trong Phật giáo với khoảng 70% dân số cả nước là tín đồ của đạo này, đây là Bodu Bala Sena (BBS) muốn biến Sri Lanka thành một quốc gia Phật giáo. Trong Ấn Độ giáo (13%) - đây là Rashtriya Swayamsevak Sangh (RSS), một nhánh của tổ chức Ấn Độ. Cuối cùng, trong cộng đồng Hồi giáo (10%) – đây là Tawhid Jamaat (TJ), cũng là một nhánh của tổ chức chính có trụ sở tại bang Tamil Nadu của Ấn Độ”.
Lực lượng nào trong ba thế lực này có xu thế bạo lực nhiều hơn cả để làm rung chuyển thế giới? Say đây là ý kiến của nhà phân tích Nga Alexei Kupriyanov.
“Thời gian gần đây nhóm BBS Phật giáo hoạt động tích cực nhất: họ đã tấn công các nhà thờ Kitô giáo và Hồi giáo, tổ chức các chiến dịch phản đối, xích gần lại RSS theo Ấn Độ giáo để chống lại mối đe dọa tiềm ẩn của đạo Hồi. Nhưng, BBS khá dễ được điều khiển, họ không vượt qua giới hạn đã được thiết lập, giới tinh hoa nhất định đang sử dụng tích cực nhóm này. Mặt khác, phong cách thực hiện các vụ tấn công - vụ đánh bom tự sát - rất giống với hành động của những người Hồi giáo cực đoan. Đồng thời, tại Sri Lanka, cộng đồng Hồi giáo khá yên bình, chủ yếu tham gia vào thương mại và trong các cuộc xung đột gần đây chính họ đã bị thiệt hại nhiều nhất”.
Do đó không thể loại trừ một yếu tố bên ngoài. Giả thuyết điều tra này có cơ sở như thế nào? Theo Alexei Kupriyanov, điều này là hoàn toàn có thể.
“Chúng ta có thể giả định rằng, những tổ chức Hồi giáo cực đoan từ nước ngoài đứng đằng sau các cuộc tấn công đó, họ đã tham gia trực tiếp hoặc đã cổ vũ cho hành động này. Nếu giả định này được xác nhận, cộng đồng Hồi giáo trên đảo sẽ phải đối mặt với những đau khổ và khó khăn. Hiện nay thật khó để nói các cuộc tấn công sẽ ảnh hưởng như thế nào đến đời sống chính trị của đất nước. Vào tháng 12 tại Sri Lanka sẽ tổ chức cuộc bầu cử tổng thống. Rõ ràng là tất cả các lực lượng sẽ chơi bài Hồi giáo, nhưng, chơi như thế nào – điều đó phụ thuộc vào kết quả điều tra”.
Trong cuộc phỏng vấn của Sputnik, chuyên gia Zhang Jiadong, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Nam Á của Trường ĐH Fudan (Trung Quốc), thu hút sự chú ý đến tình hình phức tạp trong nước. Theo ý kiến của ông, cả các thế lực trong nước và nước ngoài đều có thể tổ chức cuộc tấn công khủng bố.
“Bây giờ chúng tôi chưa thể xác định nguyên nhân. Say khi phân tích thông tin hiện có, tôi có thể nói rằng, các vụ tấn công này có thể là do cả thế lực trong nước cũng như do các thế lực nước ngoài gây ra. Bởi vì hành động này rất giống với hoạt động của nhiều nhóm khủng bố quốc tế. Những vụ tấn công như vậy hiếm khi xảy ra ở Sri Lanka, và bây giờ mục tiêu của những kẻ khủng bố là Kitô hữu và phương Tây. Trước đây ở Sri Lanka đã từng xảy ra những hành động khủng bố, nhưng, không phải chống lại Kitô hữu và phương Tây.
Một cuộc tấn công khủng bố như vậy đòi hỏi sự tham gia của người dân địa phương. Ví dụ, thiết bị cho vụ đánh bom tự sát không thể được mang từ nước ngoài. Hiện tại chúng ta chưa biết nhóm nào của Sri Lanka đang tương tác với các nhóm khủng bố từ các quốc gia khác. Nói chung, theo tôi, đây là một hành động khủng bố được thực hiện theo phương pháp của nước ngoài với sự tham gia tích cực của các nhóm địa phương. Theo tôi, đây không phải là một sự xâm nhập của nước ngoài, bởi vì họ khó có thể mang hàng chục kg chất nổ vào nước này. Mặc dù ở Sri Lanka việc kiểm soát vũ khí được thực hiện khá yếu, nhưng, ngay cả trong trường hợp này, khó có thể thực hiện một hành động khủng bố với lượng chất nổ lớn như vậy. Có thể kết luận rằng, đây là một tổ chức đang hoạt động trên lãnh thổ Sri Lanka và có ảnh hưởng và khả năng lớn. Trong trường hợp này, hành động khủng bố có quy mô.
Các vụ tấn công này sẽ ảnh hưởng như thế nào đến toàn thế giới? Điều đó phụ thuộc vào kết quả điều tra. Nếu cuộc tấn công này do các thế lực bên ngoài tổ chức, và tất cả những kẻ khủng bố đã đến từ một quốc gia khác, thì Sri Lanka sẽ dễ dàng đối phó với mối đe dọa này. Nếu cuộc tấn công này là kết quả của sự tương tác giữa các phần tử cực đoan trong nước và nước ngoài hoặc chỉ được do những kẻ khủng bố trong nước tổ chức, thì chính quyền cần phải hết sức cảnh giác. Bởi vì không chỉ thiết bị và chất nổ để thực hiện hành động khủng bố mà cả tư tưởng cực đoan cũng có thể được nhập khẩu từ bên ngoài. Trong trường hợp này, toàn bộ cộng đồng quốc tế sẽ khó khăn hơn nhiều để đối phó với mối đe dọa này”.
