Giải pháp nào để Việt Nam hoàn thành “mục tiêu kép” vào giữa thế kỷ XXI?

© AFP 2023 / Nhac NguyenQuốc kỳ Việt Nam trên đường phố Hà Nội
Quốc kỳ Việt Nam trên đường phố Hà Nội - Sputnik Việt Nam, 1920, 02.05.2022
Đăng ký
Theo chuyên gia, chuyển đổi số là chìa khóa để Việt Nam đạt được mục tiêu trở thành nước có thu nhập cao vào năm 2045, đồng thời đưa mức phát thải ròng về 0 vào năm 2050.
Lãnh đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết, với quyết tâm thực hiện cam kết trung hòa carbon vào năm 2050, Việt Nam đã tập trung xây dựng dự thảo Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu giai đoạn đến năm 2050, phù hợp với các yêu cầu của Thỏa thuận Paris.

Chuyển đổi số là chìa khóa

Việt Nam hiện có hai mục tiêu lớn vào giữa thế kỷ này. Mục tiêu thứ nhất là trở thành nước phát triển, có thu nhập cao vào 2045, theo Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng. Mục tiêu thứ hai là đưa mức phát thải ròng về 0 (net zero) vào 2050, như Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tuyên bố tại COP26.
Về điều này, ông Alfonso Garcia Mora, Phó chủ tịch khu vực châu Á Thái Bình Dương của IFC (Tập đoàn Tài chính Quốc tế - thành viên của Nhóm Ngân hàng Thế giới), cho rằng Việt Nam có 2 thách thức, nhưng cũng là 2 cơ hội.
Thách thức đầu tiên là làm thế nào để nâng cao hiệu suất lao động, phấn đấu trở thành nước có thu nhập cao. Thách thức thứ hai là phải giảm thiểu rủi ro và tìm cách thích ứng với biến đổi khí hậu.

"Từ hai thách thức như trên, ta được một chìa khóa chung để giải là thông qua công nghệ và chuyển đổi số. Đó không phải là còn lựa chọn nữa, mà nó là bắt buộc", - ông Alfonso Garcia Mora nhấn mạnh.

Theo ông, Việt Nam sở hữu một số lợi thế sẵn có để chuyển đổi số.
Số liệu của World Bank ghi nhận, lĩnh vực kỹ thuật số tại Việt Nam mở rộng 10% mỗi năm và có thể đạt quy mô trên 200 tỷ USD đến năm 2045. So với quy mô GDP Việt Nam là gần 352 tỷ USD vào năm ngoái, đây là một con số rất lớn. Ngoài ra, Việt Nam còn có tỷ lệ dân số trẻ và độ phủ smartphone, internet cao.

"Chuyển đổi số không chỉ trong lĩnh vực công nghệ. Hầu hết các lợi ích thực tế mang lại cho các lĩnh vực truyền thống, phi công nghệ", - ông Alfonso nói.

Theo ông Alfonso, chuyển đổi số không chỉ gói gọn trong lĩnh vực công nghệ. Những lợi ích của nó bao phủ cả các lĩnh vực truyền thống, phi công nghệ.
Chuyên gia của IFC cho rằng, để thúc đẩy đổi mới sáng tạo và phát huy tối đa cơ hội phát triển cho nền kinh tế số thì có 4 yếu tố chính phải quan tâm, đó là: tinh thần doanh nghiệp số, hệ tầng số, kỹ năng số và các dịch vụ tài chính số.

"Cần phải nâng cấp kỹ năng số cho lực lượng lao động. Đó là một bước để đưa nền kinh tế lên cấp độ phát triển mới, đạt được tham vọng về khí hậu và thu nhập cao", - ông Alfonso nhấn mạnh.

�Thủ tướng Phạm Minh Chính kết luận buổi làm việc với lãnh đạo chủ chốt tỉnh Sóc Trăng - Sputnik Việt Nam, 1920, 28.04.2022
Việt Nam: Xây dựng cơ chế, thể chế minh bạch để phát triển môi trường đầu tư
Báo cáo của World Bank ghi nhận, chỉ 40% doanh nghiệp ở Việt Nam tự tin có đủ năng lực về công nghệ thông tin và truyền thông (ICT) để duy trì và sử dụng đầy đủ hệ thống kỹ thuật số của chính mình. Ước tính, năm 2023, thị trường có thể thiếu hụt đến một triệu kỹ sư ICT.
Trên thực tế, quá trình chuyển đổi số đã bắt đầu ở các doanh nghiệp lớn tại Việt Nam. Tuy nhiên, hầu hết doanh nghiệp chỉ ở mức quy mô nhỏ và vừa (SME). Do đó, thách thức số 1 là làm sao để nhóm này cũng có thể triển khai chuyển đổi số.
Theo chuyên gia của IFC, để làm được điều này, cần kết hợp 4 yếu tố. Thứ nhất, chính sách phải rõ ràng và đáng tin cậy. Thứ hai, phải đầu tư hạ tầng 4G và 5G. Thứ ba, có chính sách khuyến khích về tài khóa để doanh nghiệp chuyển đổi. Thứ tư là cải thiện kỹ năng số và công nghệ.

"Với SME, chúng ta phải cung cấp cho họ vừa công nghệ, vừa con người", - ông Alfonso cho biết.

Nhìn từ góc độ khác, chính việc nhiều công ty Việt Nam chưa dùng công cụ chuyển đổi số cũng đã mở ra một thị trường tiềm năng để phát triển lĩnh vực này. Cùng với đó, hai năm dịch bệnh đã giúp nền kinh tế có những bước nhảy vọt về chuyển đổi số mà lẽ ra phải mất 3 -5 năm mới đạt được. Có thể nói, đây là thời điểm chín muồi để bứt tốc.
Trên thực tế, không có quá trình chuyển đổi số nào giống nhau. Con đường của Hà Nội đi sẽ khác với những gì mà TP.HCM trải qua. Và cả hai nơi này cũng sẽ khác với Bangkok hay Marid. Tuy nhiên, vẫn có những công thức chung để áp dụng.
Đầu tiên, cần sự hợp tác giữa khu vực công và khu vực tư. Thứ hai là phải có tầm nhìn chiến lược rõ ràng, ví dụ như đặt mục tiêu đến 2050 thì số hóa được bao nhiêu phần trăm nền kinh tế.
Với từng địa phương và với cả Việt Nam, không chỉ chuyển đổi số để giàu mà còn để giảm thiểu những rủi ro và thích ứng với khí hậu. Do dó, việc chuyển đổi số còn phải lưu tâm đến phát triển bền vững.

"Ngày nay, chúng ta thấy 80% khí thải nhà kính xuất phát từ những thành phố. Để đạt mục tiêu trung hòa carbon vào 2050 thì cần những thay đổi như số hóa và sử dụng xe điện để đạt được mục tiêu này", - ông Alfonso khuyến nghị.

Theo ông, có một nguyên tắc chung mà tất cả cần áp dụng, đó là sự minh bạch. Chính quyền phải có thông điệp rõ ràng về tầm nhìn ở mức độ mà tất cả mọi người đều có thể hiểu được. Thêm nữa, chính quyền phải có chính sách khuyến khích doanh nghiệp và người dân thông qua thuế. Bên cạnh đó, có thể triển khai các cơ chế cho phép thử nghiệm (sandbox).
Theo ông, phải mở thị trường, cho phép doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo phát triển để đẩy kinh tế số về phía trước. Tạo ra môi trường an toàn để họ có thể chấp nhận rủi ro. Bởi lẽ, nếu không chấp nhận rủi ro thì cũng không thể nào có thành công.

"Bốn năm trước, không ai tin bác sĩ từ xa nhưng bây giờ người ta đã quen thuộc với dịch vụ này. Tương tự, học trực tuyến trước đây có thể là một lựa chọn nhưng nó là bắt buộc vào giai đoạn giãn cách. Những thói quen mới này có ý nghĩa rất quan trọng việc tăng khả năng tiếp cận cho những nhóm người vùng sâu vùng xa, đảm bảo tính phát triển bao trùm", - chuyên gia IFC dẫn chứng.

Theo ông, IFC đã và sẽ tiếp tục ủng hộ quá trình chuyển đổi số của Việt Nam. Tổ chức này có những khoản đầu tư phục vụ quá trình số hóa các ngân hàng địa phương, cung cấp dịch vụ tài chính số trên di động.
Bên cạnh đó, IFC cũng đầu tư vào các chuỗi giá trị để tăng năng suất sản xuất hay tối ưu logistics, khuyến khích sử dùng năng lượng sạch, hỗ trợ số hóa cho các lĩnh vực khác như y tế, giáo dục.
Dung nham từ núi lửa đang phun trào trên đảo La Palma thuộc Canary - Sputnik Việt Nam, 1920, 30.04.2022
“Nhịp đập” của Trái đất. Các nhà khoa học xác định tần suất xảy ra các thảm họa toàn cầu

Quyết tâm mạnh mẽ của Việt Nam

Theo Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Lê Công Thành, với quyết tâm thực hiện cam kết đưa mức phát thải ròng về 0 vào năm 2050, Việt Nam đã tập trung xây dựng dự thảo Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu giai đoạn đến năm 2050, phù hợp với các yêu cầu của Thỏa thuận Paris.
Cụ thể, Việt Nam sẽ chủ động thích ứng với biến đổi khí hậu bằng cách nâng cao sức chống chịu và năng lực thích ứng của tự nhiên, kinh tế-xã hội, đảm bảo sinh kế bền vững.
Nỗ lực kéo giảm thiệt hại do thiên tai, khí hậu cực đoan gia tăng bằng cách dự báo và cảnh báo sớm, phát triển các công trình phòng chống thiên tai. Bên cạnh đó, hỗ trợ di dời người dân ở khu vực có rủi ro cao dễ bị tổn thương trước tác động của biến đổi khí hậu.
Đối với vấn đề giảm phát thải khí nhà kính, dự thảo chiến lược cũng đã đề cập tới các nhiệm vụ chung và giảm phát thải khí nhà kính theo từng lĩnh vực cụ thể như năng lượng, nông nghiệp - lâm nghiệp, sử dụng đất và thay đổi sử dụng đất, chất thải...
Hiện, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã xin ý kiến các bộ, ngành, địa phương để lập đề cương chiến lược, khảo sát 63 địa phương, đồng thời tiến hành phỏng vấn sâu 20 tỉnh, thành phố; các bộ, ngành, cơ quan trung ương và các nhà khoa học…
Thứ trưởng Lê Công Thành nhấn mạnh, việc hoàn thành dự thảo Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu hướng tới mục tiêu đạt phát thải ròng bằng “0” chỉ 5 tháng sau COP26 đã cho thấy quyết tâm mạnh mẽ của Chính phủ Việt Nam.
Dù vậy, để thực hiện chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu và đạt được các mục tiêu đề ra, Việt Nam cần chủ động thích ứng với biến đổi khí hậu; giảm phát thải khí nhà kính; hoàn thiện thể chế, phát huy tiềm năng và nguồn lực ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu.
Thế vận hội Olympic mùa Đông  - Sputnik Việt Nam, 1920, 19.01.2022
Thảm họa khí hậu có thể không chừa chỗ cho Thế vận hội Mùa đông
Tin thời sự
0
Để tham gia thảo luận
hãy kích hoạt hoặc đăng ký
loader
Phòng chat
Заголовок открываемого материала