Đánh giá 10 năm Nga gia nhập WTO: tranh chấp, trừng phạt và lợi ích

© AFP 2023 / Fabrice CoffriniWTO
WTO - Sputnik Việt Nam, 1920, 22.08.2022
Đăng ký
Ngày 22/8/2012, Nga đã trở thành thành viên đầy đủ của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Sputnik đã nói chuyện với ông Maxim Medvedkov từng là trưởng đoàn đàm phán của Bộ Phát triển Kinh tế về việc Nga gia nhập WTO, nay là Trưởng khoa chính sách thương mại tại Trường Kinh tế cao cấp (HSE).
Nga chính thức được gia nhập WTO vào ngày 16 tháng 12 năm 2011 - Nghị định thư gia nhập được ký bởi Bộ trưởng Bộ Phát triển Kinh tế Nga Elvira Nabiullina và người đứng đầu WTO Pascal Lamy. Văn kiện có hiệu lực vào ngày 22 tháng 8 năm 2012, và Nga đã trở thành thành viên đầy đủ thứ 156 của Tổ chức Thương mại Thế giới.

Tiến trình đàm phán gia nhập WTO của Nga

Người ta thường nói rằng, quá trình đàm phán về việc Nga gia nhập WTO đã kéo dài 18 năm, nhưng, trên thực tế, câu chuyện này đã bắt đầu sớm hơn nhiều - vào cuối những năm 1940, khi các quốc gia đang đàm phán về tiền thân của WTO - Hiệp ước chung về thuế quan và mậu dịch (GATT).
Khi đó, Liên Xô đã có cơ hội tham gia hiệp ước này. Tuy nhiên, quyết định này không được đưa ra, và để thay thế cho GATT, Liên Xô đã thành lập Hội đồng Tương trợ Kinh tế (CMEA) bao gồm các quốc gia thuộc hệ thống xã hội chủ nghĩa.

"Sau đó, một số nước xã hội chủ nghĩa bắt đầu tham gia đồng thời cả GATT và CMEA. Cuối cùng thì Liên Xô cũng đã quyết định tham gia GATT, nhưng mọi nỗ lực đều bị Hoa Kỳ ngăn cản, và chỉ vào năm 1994 cuộc đàm phán được nối lại", - ông Medvedkov nói.

Ông Medvedkov lưu ý rằng, quá trình đàm phán về việc Nga gia nhập WTO đã trở thành một trong những quá trình lâu dài và khó khăn nhất trong lịch sử của tổ chức quốc tế này.
Tổng thống Nga Vladimir Putin - Sputnik Việt Nam, 1920, 01.08.2022
Tổng thống Nga cho rằng phương Tây đã ném các nguyên tắc của WTO vào sọt rác

Nhìn lại 10 năm Nga gia nhập WTO

Những lợi ích từ việc gia nhập WTO bác bỏ những lời chỉ trích và là một lý lẽ tuyệt vời trong tranh chấp với những người không tán thành quyết định đó, ông Medvedkov nhận xét.
Ví dụ, nông nghiệp bắt đầu phát triển bùng nổ sau khi Nga gia nhập WTO.

"Thứ nhất, các nguyên tắc hỗ trợ nông nghiệp đã được sửa đổi. Thứ hai, việc gia nhập WTO đảm bảo cho thị trường nội địa mức độ bảo hộ đầy đủ khỏi nhập khẩu, và việc mở cửa thị trường của các nước đối tác đã dẫn đến sự phát triển năng động của ngành nông nghiệp", - chuyên gia giải thích.

Ngành luyện kim cũng đã hưởng lợi từ việc Nga gia nhập WTO, giúp loại bỏ các rào cản gia nhập thị trường châu Âu và Bắc Mỹ.

"Xét cho cùng, những người chỉ trích WTO đã e ngại và vẫn sợ rằng, quá trình tự do hóa thị trường Nga thiếu kiểm soát, điều này có thể tạo ra một số vấn đề đối với nền kinh tế. Nhưng, tình hình thực tế xóa tan mọi lo ngại. Ngoài ra Nga vẫn có khả năng áp đặt thuế quan cao hơn, chúng tôi chưa áp dụng biện pháp này vì nó không có lợi về mặt kinh tế", - chuyên gia Medvedkov giải thích.

Ví dụ, hiện nay thuế nhập khẩu bình quân gia quyền đối với hàng công nghiệp là 4,7%, mà theo điều kiện gia nhập WTO, Liên bang Nga có thể áp dụng thuế bình quân gia quyền ở mức 7,1%, nhưng, chúng tôi không áp dụng biện pháp này vì lợi ích của các nhà nhập khẩu mua thiết bị của Nga. Đối với hàng nông sản, hai con số này là 9,5% và 10,8%.
Ngoài ra, Nga đã đào tạo đội ngũ chuyên gia độc đáo, những người đảm bảo lợi ích của nhà nước trong các tranh chấp thương mại tại WTO và giành chiến thắng.
"Rất ít quốc gia có thể tự hào về điều này. Nga đã giành phần thắng trong một số vụ tranh chấp tại WTO - đó là tranh chấp với EU về điều chỉnh năng lượng và gói năng lượng thứ ba, tranh chấp với Ukraina về lệnh cấm nhập khẩu thịt lợn và vấn đề quá cảnh", - ông Medvedkov cho biết.

"Nói về việc Nga sẽ tốt hơn hay tồi tệ hơn nếu không tham gia WTO, thì rõ ràng là tình hình sẽ tồi tệ hơn. Một bằng chứng gián tiếp cho điều này là ý muốn của các quốc gia trừng phạt Nga loại đất nước chúng tôi khỏi WTO. Có vẻ như bây giờ các nước đó từ bỏ kế hoạch này, nhưng trước đây họ đã có ý định làm như vậy. Việc tham gia vào WTO mang lại những kết quả tích cực cho nền kinh tế của các nước thành viên", - chuyên gia lưu ý.

Các biện pháp trừng phạt và WTO

Năm nay, trong bối cảnh phương Tây áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Matxcơva, cuộc tranh luận về lợi ích mà Nga có được khi tham gia vào WTO lại “thổi bùng” trong giới chuyên gia. Xét theo những tuyên bố của các quan chức, bản thân Nga không có ý định rút khỏi WTO, và tổ chức quốc tế này chỉ đơn giản không có quy định về việc thu hồi tư cách thành viên của một quốc gia. Nhưng, các lệnh trừng phạt ảnh hưởng tiêu cực đến công việc của WTO, làm phức tạp thêm thương mại thế giới và gây thiệt hại cho nền kinh tế toàn cầu, ông Medvedkov nhấn mạnh.

"Các biện pháp trừng phạt không khác gì các vụ vi phạm các quy định của WTO. Các quốc gia trừng phạt Nga vi phạm nguyên tắc tối huệ quốc, nguyên tắc không phân biệt đối xử. Chúng tôi cho rằng, các vụ vi phạm này có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng. Rõ ràng là các biện pháp trừng phạt đã tạo ra các vấn đề cho nền kinh tế Nga, nhưng đồng thời chúng cũng tạo ra các vấn đề cho nền kinh tế của những quốc gia áp đặt các lệnh trừng phạt này", - chuyên gia lưu ý.

Trụ sở của WTO ở Geneva - Sputnik Việt Nam, 1920, 21.01.2022
EU khởi động tranh chấp tại WTO chống lại các hạn chế xuất khẩu của Nga

"Tất nhiên, khi các đối tác lớn nhất của chúng tôi không còn thực hiện các cam kết của mình, WTO không mang lại lợi ích gì, nhưng, một nửa kim ngạch xuất nhập khẩu của Nga đang đạt được nhờ quan hệ với các quốc gia không áp dụng các biện pháp trừng phạt và cam kết phát triển quan hệ thương mại với Nga theo các nguyên tắc cơ bản của luật quốc tế. Trong trường hợp này, WTO đang hoạt động hiệu quả theo hướng đông và những hướng khác, tổ chức này tiếp tục phát huy vai trò tích cực của mình", - chuyên gia Medvedkov giải thích.

Đối với Nga, quan hệ kinh tế đối ngoại là một yếu tố phát triển quan trọng, và sự phát triển này cần được tiến hành trên cơ sở các quy luật.

Những chi tiết thú vị

Ông Medvedkov nhắc nhở về một số tình tiết thú vị trên con đường Nga gia nhập WTO:
Năm 1994, bản ghi nhớ đầu tiên trong quá trình đàm phán về việc Nga gia nhập WTO đã được đánh máy trên máy đánh chữ và gồm 42 trang;
Năm 2002, Chính phủ đã tin rằng, Nga có thể gia nhập WTO vào năm 2003 hoặc chậm nhất là vào đầu năm 2004. Trên thực tế, điều này đã xảy ra vào năm 2012;
Nghị định thư về việc gia nhập WTO của Nga có trọng lượng 3,5 kg - bằng trọng lượng của một viên gạch;
Biểu cam kết thuế quan WTO của Nga có hơn 40.000 chữ số;
Từ năm 2001 đến năm 2011 phái đoàn Nga đã tổ chức hơn 1.200 vòng đàm phán với hơn 70 thành viên WTO và chỉ có một lần bị trễ - đó là do chuyến bay bị hoãn;
Một số đối tác đàm phán đã có ý gian dối làm thay đổi văn bản các thỏa thuận đạt được để mở rộng phạm vi các cam kết của Nga tại WTO, nhưng họ không thành công;
Phía Nga đã chuyển đến Geneva để bàn giao cho Ban thư ký WTO tài liệu về việc gia nhập chỉ vài giờ trước khi hết thời hạn 6 tháng. Nhà ngoại giao, người đảm bảo việc vận chuyển tài liệu từ sân bay đến trụ sở của WTO, sau đó nói rằng, chặng đường dài 6 km ngồi sau tay lái đã là căng thẳng nhất trong quá trình thực hành lái xe của ông;
Các điều khoản tiếp cận năng lượng của Nga đã là vấn đề phức tạp nhất trong quá trình đàm phán. Ví dụ, họ đã yêu cầu Nga tách Gazprom để thành lập hai công ty: một công ty khai thác và một công ty vận tải, họ đã yêu cầu hủy bỏ thuế xuất khẩu đối với tài nguyên năng lượng và định giá khí đốt và điện năng trên thị trường nội địa bằng giá trên thị trường toàn cầu. Tất cả những yêu cầu này đều bị từ chối và Nga đã gia nhập WTO mà không có những cam kết này.
Tin thời sự
0
Để tham gia thảo luận
hãy kích hoạt hoặc đăng ký
loader
Phòng chat
Заголовок открываемого материала