Tại sao Mattis bay đến Biên Hòa và ông ấy đã quên nói điều gì ở đó?

Chuyến thăm làm việc Việt Nam hai ngày của Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Jim Mattis để lại dấu ấn bởi hàng loạt chi tiết đáng kể.
Sputnik

Trước hết, đây là chuyến thăm Việt Nam lần thứ hai của Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ trong vòng một năm, một trường hợp đặc biệt trong thực tiễn ngoại giao. Thứ hai, định hướng địa lý của chuyến đi là miền Nam CHXHCN Việt Nam, thậm chí cuộc gặp với Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam Ngô Xuân Lịch đã được tổ chức tại thành phố Hồ Chí Minh, chứ không phải ở thủ đô. Thứ ba, chuyến viếng thăm Biên Hòa, một địa điểm mà trong những năm Mỹ xâm lăng chống lại nhân dân Việt Nam, là căn cứ không quân lớn nhất của Hoa Kỳ, gợi lên một số kỷ niệm đáng ngại.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Jim Mattis và Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam Ngô Xuân Lịch

Nỗi đau chiến tranh và "sự bù đắp" của người Mỹ cho Việt Nam?
Bản thân Jim Mattis không tham gia vào cuộc chiến Việt Nam, nhưng anh trai của ông đã tham chiến. Tuy nhiên, chuyến đi Biên Hòa không liên quan gì đến tình cảm ruột thịt của bộ trưởng. Ông đến Biên Hòa để thị sát. Biên Hòa không chỉ là căn cứ của Không quân Hoa Kỳ, mà còn là một kho chứa chất độc khổng lồ. Theo các chuyên gia, ít nhất ba triệu người Việt Nam trở thành nạn nhân của việc sử dụng chất độc hóa học — họ đã có những thay đổi trong hệ thống miễn dịch và di truyền, ảnh hưởng đến con cái của họ, và tỷ lệ mắc bệnh ung thư tăng mạnh.

Đất trong khu vực Biên Hòa vẫn nhiễm chất độc màu da cam cho tới nay. Người ta cho rằng mức độ ô nhiễm cao gấp 1000 lần bình thường. Phía Việt Nam đã nhiều lần  đặt câu hỏi cho người Mỹ về việc làm sạch lãnh thổ này khỏi dư lượng các chất độc hại. Chính phủ Hoa Kỳ năm ngoái đã chính thức đồng ý với điều này. Và thậm chí tính toán chi phí của hoạt động này — 390 triệu đô la. Nhưng để số tiền đó được phân bổ từ ngân sách, thì quốc hội phải phê chuẩn hoạt động này.

Ông James Mattis, Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ thăm địa điểm xử lý môi trường ô nhiễm dioxin tại sân bay Biên Hòa, Đồng Nai.

Mỹ muốn bán vũ khí hay Việt Nam ngày càng quan trọng với Hoa Kỳ?
Vì vậy Mattis đã đến Biên Hòa, dường như để kiểm tra tình hình tại chỗ, và sau đó báo cáo lại cho Quốc hội Hoa Kỳ. Nhưng đồng thời để chứng minh với người Việt Nam rằng người Mỹ là những người giữ lời, một khi đã hứa — họ sẽ làm.

Về những lý tưởng cao cả mà người Mỹ hướng tới, có thể tranh luận. Nếu Mỹ là một nước nhiệt thành và muốn giúp đỡ  nhân dân Việt Nam từng chịu đựng trong chiến tranh, thì tại sao các tòa án Hoa Kỳ trong suốt 15 năm qua đã từ chối chấp nhận đơn kiện của người Việt Nam chống lại các công ty Monsanto, Dow Chemical, sản xuất chất độc cho quân đội Mỹ và do đó liên quan đến tội ác. Các vụ kiện của những cựu chiến binh người Mỹ bị ảnh hưởng chất độc  da cam trong cuộc chiến tranh của đã được tòa án thụ lý và ra lệnh cho công ty trả hàng tỷ tiền bồi thường cho nạn nhân. Người Việt Nam khuyết tật bị từ chối bồi thường. Đây có phải là công bằng hay không?

Bộ trưởng James Mattis trao đổi với Phó tư lệnh Quân chủng Phòng không - Không quân, thiếu tướng Bùi Anh Chung tại sân bay Biên Hòa
Thảo luận