Nguồn cung đủ, sao doanh nghiệp vẫn không có xăng dầu để bán?
© AFP 2023
Đăng ký
HÀ NỘI (Sputnik) - Trong khi Bộ Công thương thông tin nguồn xăng dầu dự trữ hiện đang ở mức bảo đảm nguồn cung hoạt động đủ, nhưng một số chủ cửa hàng kinh doanh xăng dầu trên cả nước vẫn phản ánh không có hàng để bán.
Theo phản ánh của Thanh Niên, chiều 28/8, một số chủ cửa hàng kinh doanh xăng dầu trên cả 3 miền cho biết chiết khấu các mặt hàng xăng dầu vẫn 0 đồng và âm. Đặc biệt, dầu diesel thì không có hàng để bán trên diện rộng, nhiều đầu mối hứa với cửa hàng sang tuần mới có hàng về.
Đáng lưu ý, một số thành viên trưng bảng tổng hợp mức chiết khấu của các công ty như PVOil miền Trung, Petrolimex Đà Nẵng, Mipec, Xăng dầu Hòa Khánh, Anh Phát Petro, Hải Hà, Nam Phúc… với xăng RON95 từ 100 - 500 đồng/lít, xăng E5 RON92 từ 0 - 350 đồng/lít, dầu diesel từ 0 - 400 đồng/lít. Thế nhưng, khi được hỏi có hàng để lấy không, đa số lắc đầu không có.
Một số cửa hàng cung cấp các chiết khấu của các doanh nghiệp đầu mối, tổng đại lý báo với xăng, dầu của PVOil, Petrolimex Miền Đông và hàng tại kho cảng Cái Mép cũng phản ánh là đều có chiết khấu 0 đồng, số lượng lấy giới hạn.
Nhưng nghịch lý ở chỗ theo Bộ Công thương, 2 nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn và Dung Quất đang bảo đảm nguồn cung hoạt động đủ. Bên cạnh đó, lượng xăng dầu nhập khẩu của các doanh nghiệp cũng có mức dự trữ thoải mái, vượt nhu cầu tiêu dùng.
Tuy nhiên, một điểm đáng chú ý, hiện tại, giá xăng nhập khẩu đang cao hơn giá bán trong nước khoảng 400 - 600 đồng/lít, dầu diesel đắt hơn đến 2.500 đồng/lít. Vì vậy, nhiều chuyên gia cho rằng, phản ứng của thị trường là do nhà phân phối, đầu mối sợ lỗ, đặc biệt giá dầu trong nước và thế giới đang chênh nhau quá lớn, hàng bán ra lúc này, chờ đến khi giá mới điều chỉnh tăng mạnh, mức lỗ sẽ cao hơn.
Theo chuyên gia kinh tế tài chính, PGS-TS Đinh Trọng Thịnh, Khoa Tài chính quốc tế (Học viện Tài chính), nhắc lại kỳ điều chỉnh giá xăng dầu sau tết để kéo dài đến 20 ngày thay vì 10 ngày, do cơ quan quản lý… nghỉ tết, khiến thị trường hỗn loạn, nhiều cửa hàng xăng dầu treo biển nghỉ bán, hết xăng mấy ngày liền. Lần này trong bối cảnh giá dầu nhập khẩu tăng, thông tin kỳ điều chỉnh giá lại được dời lui 5 ngày, sau kỳ nghỉ lễ 2/9 mới điều chỉnh, thực tế chưa biết đúng không, nhưng nó đang đẩy tình trạng khan hàng cao hơn, thị trường khó chịu hơn.
“Xăng dầu là mặt hàng quan trọng, là an ninh năng lượng quốc gia, có những hiện tượng như vậy xảy ra, cơ quan quản lý dự báo chưa chuẩn xác đã đành nhưng phản ứng với thị trường cũng chậm, gây khó khăn cho doanh nghiệp. Ai cũng biết nguồn cung không thiếu, Bộ nói không thiếu, dữ liệu chúng ta xem cũng không thiếu, vậy tại sao các tổng đại lý không có hàng về kịp mấy ngày liền cho đại lý bán lẻ? Đã đến lúc ngành xăng dầu nên được quản lý minh bạch và hướng đến thị trường thế giới nhiều hơn”, PGS-TS Đinh Trọng Thịnh nói với Thanh Niên.
TS Nguyễn Quốc Việt, Phó viện trưởng Viện Kinh tế và chính sách, cũng cho rằng thực ra việc điều hành cung - cầu mặt hàng xăng dầu tuy tưởng là rõ ràng, nhưng thực tế rất khó tìm hiểu nó một cách chính xác. Trước mỗi kỳ điều hành giá được dự báo tăng, đâu đó xuất hiện tình trạng “ém hàng”, chờ sau khi điều chỉnh mới tung ra.
Phó viện trưởng chia sẻ thêm về chủ trương xưa nay vẫn theo đuổi quan điểm là xăng dầu cần hoạt động theo thị trường tự do, tránh những can thiệp quá mức làm méo mó các mối quan hệ. Đáng lưu ý, chính sự can thiệp tưởng chừng tốt cho người tiêu dùng, song đôi khi vô tình tạo cơ hội cho một số bộ phận trục lợi chính sách. Những bất cập đó không phải chúng ta không nhìn ra mà là một vấn đề lớn trong bức tranh tổng thể, đó là khát vọng một nền kinh tế thị trường đúng nghĩa, nhưng lấn cấn hoặc khó bỏ được sự can thiệp của nhà nước.
29 Tháng Tư 2022, 20:54
“Vậy nên, để tránh sự méo mó không cần thiết của thị trường, tránh tối đa hành vi trục lợi, không có cách nào khác là chúng ta phải xây dựng một thị trường xăng dầu công khai, minh bạch. Các thông tin kinh doanh của các đầu mối xăng dầu cần được minh bạch. Cần mở rộng cạnh tranh bình đẳng, công bằng và quyền tiếp cận nguồn hàng nhập khẩu cho mọi đại lý. Hiện tại đang có quy định là doanh nghiệp bán lẻ chỉ được phép lấy hàng từ 1 đầu mối mà mình ký kết, không được mua hàng từ nhiều đầu mối khác, nên khi doanh nghiệp này báo hết hàng, đại lý không thể lấy hàng từ nguồn khác được. Thế nên thị trường mới lộn xộn”, TS Nguyễn Quốc Việt nêu quan điểm.
