Chuyển Bộ Công an điều tra ‘lợi ích nhóm’ ở Bộ GD&ĐT: Lộ người ký văn bản số 2372

© Fotolia / PakhnyushchyyCuốn sách
Cuốn sách - Sputnik Việt Nam, 1920, 30.12.2022
Đăng ký
Xuất hiện văn bản để lộ dấu hiệu có lợi ích nhóm trong xuất bản sách bài tập ở Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) với nhà xuất bản (tức Công ty TNHH MTV Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam).
Theo đó, trong một văn bản do nguyên Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Vinh Hiển ký năm 2023, có nội dung nêu rõ, sách bài tập “được Bộ GD&ĐT thẩm định, cho phép xuất bản, in và phát hành”.
Thanh tra Chính phủ cho rằng, nội dung trên cho thấy “có dấu hiệu lợi ích nhóm giữa Bộ GD&ĐT với nhà xuất bản trong việc in ấn, phát hành sách bài tập”.

‘Lợi ích nhóm’

Thanh tra Chính phủ (TTCP) vừa ban hành Kết luận Thanh tra về chuyên đề công tác quản lý nhà nước về giáo dục, đào tạo, trong đó có nêu những sai phạm của Công ty TNHH MTV Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam (viết tắt Nhà xuất bản).
Theo Thanh tra Chính phủ, “có dấu hiệu lợi ích nhóm giữa Bộ GD&ĐT (cơ quan quản lý Nhà nước) với nhà xuất bản trong việc in ấn, phát hành sách bài tập”. Theo đó, một văn bản do lãnh đạo Bộ GD&ĐT ký ban hành có nội dung "không đúng chức năng, nhiệm vụ", là cơ sở để chỉ ra dấu hiệu kể trên.
Trong kết luận chuyên đề về công tác quản lý nhà nước về giáo dục, đào tạo trong giai đoạn từ 1/1/2014 đến ngày 31/12/2018, Thanh tra Chính phủ nêu rõ, tháng 4 năm 2013, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành văn bản về việc sử dụng sách tham khảo.
Trong văn bản này có quy định sau: "Sách bài tập do Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam biên soạn dựa theo sách giáo khoa. Sách được Bộ thẩm định, cho phép xuất bản, in và phát hành".
Những cuốn sách - Sputnik Việt Nam, 1920, 19.07.2022
Yêu cầu Bộ Giáo dục và Đào tạo thanh tra việc phát hành sách giáo khoa
Theo Thanh tra Chính phủ, việc Bộ Giáo dục và Đào tạo "tự nhận" được thẩm định, cho phép xuất bản, in và phát hành sách bài tập là "không đúng chức năng, nhiệm vụ".
Trên thực tế, việc tổ chức biên soạn, xuất bản, in ấn và tổng phát hành các loại sách bài tập, sách tham khảo là chức năng, nhiệm vụ của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam. Đây là đơn vị thống lĩnh thị trường, độc quyền tổ chức biên soạn, xuất bản, in và phát hành.
Nội dung văn bản trên đã gây ra nhầm lẫn cho xã hội, khiến phụ huynh và học sinh hiểu nhầm rằng sách bài tập là tài liệu bắt buộc, phải mua kèm theo sách giáo khoa. Phần lớn gia đình học sinh khi mua sách giáo khoa đều mua sách bài tập kèm theo do Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam phát hành.
“Sự việc cho thấy “có dấu hiệu lợi ích nhóm giữa Bộ GD-ĐT (cơ quan quản lý Nhà nước) với nhà xuất bản trong việc in ấn, phát hành sách bài tập”, - cơ quan thanh tra nhận định.

Ai là người ký?

Văn bản mà Thanh tra Chính phủ đề cập là Công văn số 2372/BGDĐT-GDTrH về sử dụng sách, tài liệu tham khảo trong trường phổ thông ban hành ngày 11/04/2013.
Công văn này do Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Vinh Hiển ký thay Bộ trưởng Bộ GD&ĐT, gửi các Sở Giáo dục và Đào tạo địa phương vào thời điểm đó.
Tại văn bản này, ở mục 1.3, phần a nêu rõ: “Sách bài tập (SBT) do Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam tổ chức biên soạn dựa theo SGK, được Bộ GD&ĐT thẩm định, cho phép xuất bản, in và phát hành. Trên SBT có ghi tên Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam và tên các tác giả”.
Tại phần b và c, văn bản giải thích thêm:
“Giáo viên có thể tham khảo SBT sau khi đã xem xét sự phù hợp của nội dung bài tập với nội dung bài dạy; học sinh có thể tham khảo SBT để củng cố, mở rộng kiến thức, kỹ năng đã được học trên lớp. Giáo viên, học sinh khi sử dụng SBT nếu gặp tình huống có cách hiểu khác nhau về một nội dung nào đó giữa SBT và SGK thì lấy SGK làm căn cứ để giảng dạy, học tập”.
Thi IELTS - Sputnik Việt Nam, 1920, 12.11.2022
Bộ Giáo dục và Đào tạo ra thông báo mới về việc cấp phép tổ chức thi IELTS, TOEFL
Đối với nội dung này, Thanh tra Chính phủ đánh giá, việc tổ chức biên soạn, biên tập, xuất bản, in ấn và tổng phát hành các loại sách bài tập, sách tham khảo thuộc chức năng, nhiệm vụ của nhà xuất bản.
Do đó, việc công văn số 2372/BGDĐT-GDTrH nêu sách bài tập được Bộ GD&ĐT thẩm định, cho phép xuất bản, in và phát hành là không đúng chức năng, nhiệm vụ của Bộ GD&ĐT.
Dù Bộ GD&ĐT sau đó đã ban hành Thông tư số 21/2014/TT-BGDĐT ngày 7/7/2014 quy định về quản lý, sử dụng xuất bản phẩm tham khảo trong các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông và giáo dục thường xuyên, tuy nhiên chưa kịp thời ban hành văn bản dừng sử dụng văn bản số 2372/BGDĐT-GDTrH nêu trên, dẫn tới những hệ quả đã nêu.
Đặc biệt hơn, Thanh tra Chính phủ kiến nghị kiểm điểm trách nhiệm và có hình thức xử lý nghiêm đối với Bộ trưởng và lãnh đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo theo từng thời kỳ.
Người ký văn bản số 2372/BGDĐT-GDTrH là ông Nguyễn Vinh Hiển đã nghỉ hưu theo quy định từ ngày 1/10/2016, theo báo An ninh Thủ đô. Ông Hiển được bổ nhiệm vào ghế Thứ trưởng Bộ GD-ĐT từ cuối tháng 12/2007. Trước đó, ông là Giám đốc Sở GD-ĐT tỉnh Hải Dương.

Chuyển Bộ Công an điều tra

Trong kết luận, TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho chuyển 2 vụ việc sang Bộ Công an xem xét, xử lý.
Một là, nội dung hướng dẫn sử dụng sách bài tập, sách tham khảo có dấu hiệu "lợi ích nhóm" giữa Bộ Giáo dục và Đào tạo, là cơ quan quản lý nhà nước, với Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam trong việc in ấn, phát hành sách bài tập.
Hai là, việc lựa chọn nhà thầu cung cấp giấy in để sản xuất sách giáo khoa theo phương thức chào hàng cạnh tranh của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam có nhiều dấu hiệu bất thường, chưa đảm bảo công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế.
Thi tốt nghiệp ở Việt Nam - Sputnik Việt Nam, 1920, 07.07.2022
Bộ Giáo dục Việt Nam lên tiếng vụ tin lộ đề thi Ngữ văn Tốt nghiệp THPT 2022
Theo kết luận, Thanh tra Chính phủ chỉ rõ sai phạm về chi phí phát hành sách giáo khoa (chiết khấu) của Nhà xuất bản, phải thông qua các kênh phát hành đến tay người tiêu dùng qua nhiều bước trung gian nên chưa tiết kiệm được chi phí.
Theo đó, tỷ lệ chiết khấu của sách giáo khoa (25%) so với một số mặt hàng độc quyền, thiết yếu khác phải kê khai giá, thì tỷ lệ chiết khấu của sách giáo khoa còn cao, chưa hợp lý. Các công ty con của Nhà xuất bản đã tham gia phát hành sách giáo khoa và được hưởng tỷ lệ chiết khấu 5% giá bìa là chưa hợp lý.
Công ty Cổ phần Sách và Thiết bị Giáo dục miền (Bắc, Trung, Nam, Cửu Long) là đại lý cấp I của Nhà xuất bản (được hưởng 5%); các công ty sách và thiết bị trường học địa phương trong khu vực (là đại lý cấp 2, được hưởng từ 7% - 8%); Các đại lý, cửa hàng sách, các trường học (là đại lý cấp 3, được hưởng từ 12% + 13%).
“Tổng chiết khấu (chi phí phát hành) là 25% giá bìa, được trừ thẳng trên hoá đơn bán hàng của các Nhà xuất bản giáo dục miền cho đại lý cấp 1”, - kết luận nêu.
Về sai phạm trong lựa chọn nhà thầu cung cấp giấy in, để sản xuất sách giáo khoa theo phương thức chào hàng cạnh tranh, TTCP cho rằng, việc xác định nhu cầu sản xuất của Nhà Xuất bản không sát thực tế nên lượng hàng tồn kho lớn (chủ yếu là giấy in), làm tăng chi phí lãi vay, dự phòng giảm giá hàng tồn kho dẫn đến giảm hiệu quả sử dụng vốn.
Nhà xuất bản sử dụng giấy in định lượng thấp, thấp hơn định lượng giấy in sách thường theo Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 8694:2011. Từ trước năm 2014 và trong giai đoạn từ 2014 đến 2019, Nhà xuất bản chỉ thu thập báo giá của một số ít nhà thầu cung cấp giấy in, chỉ có 2 đến 3 đơn vị được Nhà xuất bản lựa chọn cung cấp giấy in sách giáo khoa trong một năm, lặp đi lặp lại trong nhiều năm.
Bàn với sách giáo khoa của trẻ em Trung Quốc - Sputnik Việt Nam, 1920, 23.08.2022
Quan chức Trung Quốc bị phạt vì 'những đứa trẻ xấu xí' trong sách giáo khoa
Trong giai đoạn 2014-2019, Công ty cổ phần giấy Phùng Vĩnh Hưng được lựa chọn cung cấp chiếm 83,1% số lượng giấy của Nhà xuất bản (tương ứng 1.890.879 triệu đồng).
Kiểm tra xác xuất một số hợp đồng cung cấp giấy in của Công ty cổ phần giấy Phùng Vĩnh Hưng cho Nhà Xuất bản (1/3 tổng lượng giấy in đã cung cấp, tương ứng 528.377 triệu đồng) cho thấy giá giấy in Công ty bản cho Nhà xuất bản cao bình quân gấp khoảng 1,7 lần giá giấy Công ty nhập khẩu trực tiếp (tương ứng số tiền chênh lệch khoảng 210.665 triệu đồng).
“Những nội dung nêu trên cho thấy việc lựa chọn nhà thầu cung cấp giấy in để sản xuất sách giáo khoa theo phương thức chào hàng cạnh tranh của Nhà xuất bản có nhiều điểm bất thường, chưa bảo đảm công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế”, - Thanh tra Chính phủ nhận định.
Tin thời sự
0
Để tham gia thảo luận
hãy kích hoạt hoặc đăng ký
loader
Phòng chat
Заголовок открываемого материала